Wanneer je auto leert rijden moet je eerst slagen voor een theorie- en praktijk examen voordat je daadwerkelijk zelfstandig de weg op mag. Je moet dus eerst de regels van het verkeer kennen en beheersen. Wanneer je daadwerkelijk mag gaan rijden zijn er vervolgens heel wat flitspalen, trajectcontroles, stoplichten en agenten die controleren of iedereen zich wel aan de regels houdt. Dit is iets anders dan nagaan of mensen zich ook beheerst op die weg begeven. Denk maar aan al die keren dat je geërgerd achter het stuur zit dankzij het gebrek aan beheersing van het autorijden door andere bestuurders.
Met beheersen bedoelen we in dit geval: de beheersing van de auto (koppelen, schakelen etc.) en het beheersen van (lastige) situaties waarin je als autorijder terecht kunt komen. Je kent de regels en beheerst het autorijden in voldoende mate om binnen die regels te handelen, pas dan krijg je een rijbewijs. Het zou vreemd zijn om deze laatste stap van beheersing weg te laten en iemand wel zijn rijbewijs te geven wanneer hij alleen de regels kent maar het rijden zélf nog niet beheerst!
Toch is dit wel de manier waarop veel organisaties omgaan met hun werknemers. Beheersing betekent in veel organisaties “controleren dat iedereen zijn werk doet zoals dat is afgesproken”. En bij controle komen voor het eventueel niet voldoen aan die regels vaak nieuwe regels die de controle nog eens verder aanscherpen. Bij AAIM staan wij voor een andere betekenis van beheersing. Beheersing moet worden geïnterpreteerd zoals beheersing van het autorijden, de balbeheersing van een voetballer of de smaak van een kok. Dus de beheersing van waar een organisatie voor staat en wat deze organisatie in staat stelt om goed te functioneren.
Wanneer beheersen in dit licht wordt gezien, is het evident dat het opstellen en handhaven van regels niet volstaat. Sterker nog, het te strak handhaven van regels werkt voor beheersing van organisaties vaak alleen maar averechts. Mensen hebben niet alleen ruimte en vrijheid nodig om zich een vak eigen te maken en dit te beheersen maar ook om het uit te oefenen. Niemand heeft auto leren rijden zonder een fout te maken. Ook zal niemand goed leren autorijden wanneer de rijinstructeur continu ingrijpt en voor hem of haar remt, stuurt of gas geeft. En wanneer iemand een vak beheerst is er ook geen behoefte aan een rijinstructeur (lees manager) die steeds meekijkt. Toch zien wij nog te veel “rijsintructeurs” op de werkvloer.
Wanneer je wilt dat mensen hun werk beheersen, hebben zij dus baat bij ruimte om hun werk uit te kunnen oefenen. Alleen maar de regels voorleggen en vervolgens rigide handhaven bevordert de beheersing van een organisatie niet. Wel bevordert het de illusie van controle. Daarom proberen wij onze klanten te helpen met het stimuleren van beheersing in plaats van het vergroten van controle.